Ekmek Yapımı ile Geçinen Batmanlı Kadınların Hayat Mücadelesi
Batman’da yaşayan ev kadınları hem evin ekonomik yükünü hafifletmek hem de kendi ihtiyaçlarını karşılayıp kimseye yük olmamak için tandır ekmeği yapıp satıyorlar.
Bölgede yaşayan insanlar için ayrı bir yeri olan tandır ekmeği, Batmanlı ev kadınları için geçim kaynağı oldu. Kendi kaderlerini yenmek, eşlerine ve ailelerine olan ekonomik bağımlılıklarını azaltıp, üstüne evin geçimine katkıda bulunmak isteyen ev kadınları, pişirdikleri ekmekleri satarak hem kendi ihtiyaçlarını hem de evin ihtiyaçlarını karşılıyorlar.
Yaptıkları işten memnun olduklarının altını çizen kadınlar, elde etikleri ekonomik kazanç sayesinde kendi ayakları üzerinde durabildiklerini ve kendilerini daha değerli hissettiklerini söylediler.
ŞİRİN SEÇKİN
“Gün Boyu Hamur Yoğurup Ekmek Pişiriyoruz”
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki vatandaşların yoğun olarak tercih ettiği tandır ekmeği, Batmanlı kadınların yeni mesleği oldu. İki ev kadınının kendilerine açtığı ufak tandır evi geçim kaynakları oldu.
Tandır evi sayesinde ev geçimine yaptığı katkının mutluluğunu yaşadığını dile getiren Fatma Kılıç, bu girişimin kendileri gibi düşünen ev kadınlarına cesaret kaynağı olduğunu aktardı. Sabahın erken saatlerinde tandırları yakarak yorucu ve zorlu mesailerine başladıklarını söyleyen Kılıç, “Fırında gün boyu hamur yoğurup tandırlarda ekmek pişiriyoruz. Kazandığımız ücretlerle ev ekonomisine katkı sağlayıp, çocuklarının eğitimine destek oluyoruz” dedi.
“İsteğe Göre Ekmeğimizi Yapıyoruz”
Fatma Kılıç, 4 yıldır tandır ekmeği yapıp sattığını söyleyerek, sürekli müşterilerin isteğine göre tandır ekmeği çeşitleri olduğunu ifade etti ve tandır ekmeğin yapım sürecini şöyle anlattı:
“Arkadaşımla beraber bu işi yapıyoruz. Burada çalışıp evimize ekmek götürüyoruz. Tandır ekmeği, çörek ekmeği ve kepekli ekmek yapıyoruz. Malzemeleri kendimiz alıyoruz. Tandır ekmeği için malzemeler olarak un, maya, tuz, süt, tereyağı, yumurta ve susam kullanıyoruz. Daimî müşterilerimiz var. Onların da isteklerine göre malzemelerimiz değişebiliyor. Kepekli, çörek ve isteğe göre ekmeğimizi yapıyoruz. Tandırın sıcaklığı ve içine attığımız odunlara göre hamuru koymamız değişiyor. Bir tandıra 30 tane ekmek giriyor. Tandırımızı ona göre büyük yaptık. Günde 100 bin ekmek çıkarıyoruz. 4 TL’den satıyoruz. Günlük kazancımız da aldığınız malzemeler, yaptığımız hamur ve sattığımız ekmek de değişiyor. Kendi yerimiz olduğu için kira yok. Geçinebiliyoruz.”
Kılıç, pişirdikleri ekmeleri çarşıda seyyar satıcılara verip sattıklarını belirtti.
“Çocuklarımın İhtiyaçlarını Karşılayacak Gücüm Oluyor “
Bu iş sayesinde geçimlerini sağlayan kadınlardan Saime Sevim ise 4 yıldan bu yana evde tüketmek ve satıp geçimini sağlamak için tandır ekmeği pişirdiğini anlattı. Artık tandır ekmeği pişirmenin mesleği haline geldiğini ifade eden Sevim, çalışarak hem aile geçimine katkıda bulunduğunu hem de kendi ihtiyaçları değerlendirdiğini aktardı.
Bu işten önce evde oturduğunu belirten Sevim, artık tandır ekmeği pişirerek para kazandığını ve çocuklarının ihtiyaçlarını karşıladığını dile getirerek, “Eskiden bir şey yapmıyordum, evde oturuyordum. Şimdi hem ekmeğimi eve götürüyorum hem de çocuklarımın ihtiyaçlarını karşılayacak gücüm oluyor. Bu şekilde geçimimi sağlıyorum” dedi.
“Benim İsteğim Bütün Kadınlar Ayakları Üzerinde Durabilsinler”
Sevim işe başlarken eşinin karşı çıktığını ve onu ikna sürecini ise şöyle anlatıyor:
“Şimdiye kadar hiç çalışmadım. Arkadaşım geçinmek için ekmek yapıp satacağını söyleyince birlikte yapalım mı dedi bende kabul ettim. Ama eşim karşı çıktı, istemedi çalışmamı. Eşim ’bizde öyle bir şey yok. Kesinlikle çalışamazsın’ dedi. Ben de onu ikna etmeye başladım. Onun yetersiz olmadığını, evin geçimini sağladığını söyledim. Ama ben de ayaklarım üzerinde durmayı, kendi ihtiyaçlarımı karşılamak istediğimi söyledim.”
Saime Sevim, eşinin daha sonra tandır yapma işini kabul ettiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Biz okumadık, iş tecrübemiz hiç yok ama neden şimdi olmasın. 1 TL bile kıymetli olmuş, zor olmuş kazanılması. Kabul etti, dört senedir çalışıyorum. Sesini çıkarmıyor, söylenmiyor. Buradaki görevim hamur yapmak ve ekmeği satışa sunmak. Hangi hamur yağlı, sütlü, kepekli, kaç tanesi çörek bunların ayarlamasını ben yapıyorum. Kadın arkadaşıma söylüyorum o da ona göre ekmeği tandıra koyuyor.”
Ekmeğe sipariş üzerine süt ve tereyağı da koyabildiklerini ancak şu an sütün çok pahalı olduğunu hatırlatan Sevim, “Benim isteğim bütün kadınlar ayakları üzerinde durabilsinler. Kimseden korkmasınlar. Kadınlar kendinden emin ve güveniyorsa herkes ona saygı duyar ve sayar. Dört senedir burada çalışıyorum. Saat yedide buraya geliyorum aksam beşe kadar kimse de bana ters bakmıyor, ses çıkarmıyor. Çünkü kendimden eminim. Kadınlarımız da çalışsın, ayakları üzerinde dursunlar, korkmasınlar. Evde her şey ortaktır. Kimse kimseden üstün değildir. Bunu unutmasınlar.”
“Gördüğüm En İyi Girişimlerden Diyebilirim”
Kadınların bu azmine destek olmak için kendilerinden ekmek alışverişi yaptıklarını dile getiren vatandaşlardan Metin Taş ise, devletin bu tarz girişimleri desteklemesi gerektiğini söyleyerek, “Bugüne kadar gördüğüm en iyi girişimlerden diyebilirim. En ufak ihtiyacı için babasının, abisinin, eşinin eline bakmak yerine, kendi parasını kazanıp, evin geçimine de destek olmak çok iyi. Bu nedenle bence herkesin bu tarz yerlerden alışveriş yapması lazım ki böyle girişimler artsın” ifadelerini kullandı.