TGS’den TGC’ye, RSF’den Bianet’e 3 Mayıs Basın Özgürlüğü verileri
3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü nedeniyle pek çok ulusal ve uluslararası gazetecilik meslek örgütü, basın özgürlüğüne ilişkin veriler içeren raporlar paylaştı. TGS, TGC, RSF ve Bianet’in paylaştığı raporlar; basının, özgürlüğünü elde edip korumak için uzun yıllar daha mücadele etmek gerektiğini bir kez daha gözler önüne serdi.
ALİ SAFA KORKUT
3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü, geçmiş yıllarda olduğu gibi Türkiye’de bu yıl da gazetecilik faaliyeti sebebiyle cezaevine konulan gazetecilere özgürlük talep edilen çağrı, toplantı, eylem ve basın açıklamalarıyla geçti.
Bununla da sınırlı kalınmadı. Ulusal gazetecilik meslek örgütleri tarafından yapılan çeşitli açıklamalarda; iktidarın, kontrol altında alamadığı gazete ve televizyon kanallarına uyguladığı ve para cezasından hapis cezasına kadar varan baskıya, gazeteciliğin kontrol alınmasına yönelik düzenleme ve yasa hazırlıklarına; medya kuruluşlarının, çalışanlarını işsizlik baskısı altında ve asgari ücretin altında maaşla ve sigortasız çalışmaya zorlamasına kadar pek çok hak ihlaline değinildi.
Meslek örgütleri bunlara ek olarak geriye dönük son 4 ay ile 1 yılda gerçekleşen basın ve ifade özgürlüğü ihlallerine dair raporlar da yayımladı.
RSF: Türkiye 180 ülke arasında 149. sırada
Uluslararası meslek örgütlerinden Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) 3 Mayıs’ta her yıl yayımladığı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nin 2022 verilerini gösteren tablosunu kamuoyuyla paylaştı.
2021’de 153. sırada yer alan Türkiye, bu yıl “medyaya dönük baskılara karşı sivil toplum hareketinin gösterdiği mücadele sayesinde” dört basamak yükselerek 180 ülke içerisinde 149’uncu sırada yer aldı.
Listenin ilk üç sırasında İskandinav ülkeleri Norveç, Danimarka ve İsveç bulunurken son sırasındaysa Kuzey Kore yer aldı. Bu ülkenin önündeyse Eritre ve İran bulunuyor.
RSF, bunun yanı sıra dünya çapında, öldürülen ve gazetecilik faaliyetleri sebebiyle hapsedilen gazetecilere dair verilerin yer aldığı Şiddet Barometresi’ni de yayımladı. Burada paylaşılan verilere göre 2022’de şu ana dek 28 haberci öldürüldü.
TGS: 26 gazeteci cezaevinde
Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın (TGS), son bir yıla ait basın özgürlüğü verilerini gösteren “TGS Basın Özgürlüğü Raporu (2021-2022)” başlıklı raporunda 26 gazetecinin, gazetecilik faaliyetleri nedeniyle cezaevinde bulunduğu belirtildi.
TGS’nin raporundan öne çıkan veriler şu şekilde:
TGC: Türkiye’de özgür bir basından söz edemiyoruz
3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü nedeniyle açıklama yapıp veri yayımlayan bir diğer meslek örgütü de Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) oldu.
“Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde yine Türkiye'de özgür bir basından söz edemiyoruz. Temel hak ve özgürlüklerin yok sayıldığı bir ortamda iktidarın ve ortaklarının gazetecileri hedef göstermesi, fiziksel saldırılara zemin hazırlaması, gazetecilere saldıranları cezasızlıkla ödüllendirmesi sürüyor. Gazetecilerin keyfi suçlamalarla, göz altılarla ve uzun tutukluluk süreleriyle cezaevinde tutulması demokrasi ayıbı olarak devam ediyor” diyen TGC’nin 2022 Ocak-Nisan Medya Hak İhlalleri Raporu’na göre son dört ayda 173 haber, beş internet sitesi, 46 video engellendi.
Bianet: En az altı gazeteci saldırıya uğradı
2001'den bu yana ifade özgürlüğü ihlallerini izleyip raporlaştırarak bu alandaki en uzun süreli izlemeyi gerçekleştiren bianet de 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü nedeniyle Ocak, Şubat ve Mart aylarını gösteren BİA Medya Gözlem Raporu’nu yayımladı.
BİA Medya Gözlem Raporu’na göre, Ocak, Şubat, Mart 2022 döneminde en az altı gazeteci ve bir yayın kuruluşu saldırıya uğrarken Ses Kocaeli Gazetesi sahibi Güngör Arslan, silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdi. Bu, Türkiye’de son iki yılda işlenen ikinci cinayet oldu.
Öne çıkan basın ve ifade özgürlüğü ihlalleri
2022’de öne çıkan bazı basın ve ifade özgürlüğü ihlallerine ise bu zaman çizelgesinden ulaşabilirsiniz: